Oct 09

सप्तशती गुरूचरित्र :: अध्याय सदतीसावा

श्री वासुदेवानंद सरस्वती (टेंबे स्वामी) रचित "श्री सप्तशती गुरूचरित्र"


गृह भूमी संमार्जन । कीजे नित्य लेपरंजन । शालग्रामशिला धेनू । गृहीं राखून ठेवा गव्य ॥१॥
गृह त्वादे गृहमेधीय । अग्निहोत्र किंवा गुह्य । हो संध्यावत्‌ देवपूज्य । पशुतुल्यत्व अन्यथा ॥२॥
किंवा प्रातर्विस्तरानें । दुपारी पंचोपचारानें । सायंकाळीं निरांजनें । आठ स्थानें पूजनाची ॥३॥
जे कोणी न पूजती । ते यमदंड घेती । वेदमंत्रे द्विज पूजिती । पौंराणोक्तीं स्त्रीशूद्रादि ॥४॥
विपि नां तोत्थ मध्यम । क्रीत हीन, स्वीय उत्तम । तसीं श्वेत रक्त श्याम । पुष्पें अधम शूद्रानीत ॥५॥
न द्या देवा सकृमिछिद्र । दुर्गे दुर्वा, केवडा हरा । वर्जा तुळशी गणेश्वरा । धुत्तुरार्कादि कृष्णा ॥६॥
वाम हस्ताकडे कलश । पुष्पादिका दक्षिण देश । शंख घंटा वामदक्षिणेस । कीजे न्यास देही देवी ॥७॥
कायें मानसें वाचें द्विजा । षोडशोपचारे पूजा । मिळतां पंचामृतें पूजा । स्नानापूर्वीं नंतर भूषा ॥८॥
तवाश्रित मी मला तारीं । म्हणूनी निर्माल्य घे शिरीं । भावें मंत्रजप करीं । तीर्थ पी शिरी घे उद्वासी ॥९॥
घे अंतःकरणीं देवा । पंचसूना दोष जावा । जरी तरी वैश्वदेवा । प्रातःसायं स्वान्नशुध्यर्थ ॥१०॥
याचे प्रातःकालारंभण । होम करी तो देवयज्ञ । हो बळी तो भूतयज्ञ । पितृनृयज्ञ तत्तर्पणें ॥११॥
वीक्षणार्थ अतिथीसी । किंचित् ठरा अंगणदेशीं । येतां अन्न द्या शक्तीसी । द्या यतीसी सजलांन्न ॥१२॥
ओले पाद मुखकर । जेवा घेउनी परिवार । नेणत्यासी वाढा दूर । नच करा पंक्तिभेद ॥१३॥
घालून चित्राहुति । आपोशन घ्या मौंनस्थिति । घ्याव्या मंत्रे प्राणाहुति । पात्र हातीं धरुनिया ॥१४॥
सर्वांस प्राणाहुत्यंत । मौंन पुढें विकल्पित । पात्रीं टाका न उच्छिष्ट । जल पितां शब्द वर्ज्य ॥१५॥
दीप मावळतां न खावें । रजस्वलांत्यां न देखावें । त्यांचे शब्द न ऐकावें । न शिवावें परस्पर ॥१६॥
दुर्वायु अधो आतां । अन्न त्यजा कीटयुक्ता । न जेवावें वांती होतां । केश पडता प्रोक्षुनि घ्यावे ॥१७॥
वियुक्तः स्याद् द्विजत्वात्स । पलांडुलशुनादिभुक् । तामसाहारभुग्दुर्धीः । सात्विकाहारभुक्सुधीः ॥१८॥
आज्या पयोन्न लवण । सर्व खावें अन्य अन्न । सशेष द्यावें उच्छिष्टान्न आपोशन । अर्धे प्यावें ॥१९॥
मुखाचा शोधनासी । वर्जावें तर्जनीसी । मुख हस्ताघ्री शुचीसी । द्विराचमनें बोलीयेलें ॥२०॥
ध्यासम्यक् तांबुलादि । ऐकावें पुराणादि । कीजे सायंसध्याविधी । भोजनांदि पूर्ववत्‌ ॥२१॥
क्षीरान्न रात्रीं शस्त । दिवाकर्म प्राक्प्रहरांत । रात्रौं वर्जा सौंरपाठ । निशींथांत रात्रिकर्म ॥२२॥
जैं पञ्च यज्ञादिकचुके । कीजेप्रायश्चित्तविवेके । सुखशायिनिशां वंदा, सुखें । निजाईशाअर्पूनकर्म ॥२३॥
स्त्रीऋतु कालीं करा रति । पर्व मूल मघा रेवती । वर्जा दिवा श्राद्धव्रती । ऋतुगामी ब्रह्मचारी ॥२४॥
न गुर्विणीशीं रमांवें । रतीं कोप द्वेष त्यजावे । ऋतु चुकवूनी न जावें । जातां पावे भ्रूणहत्या ॥२५॥
घर धंदा होतांहि विप्रा । न सोडावें निजाचारा । गुरु ऐसें कथिती विप्रा । तो आचार करुनि तरे ॥२६॥
इति श्रीमत्परमहंसपरिव्राजकाचार्यश्रीमद्वासुदेवानंदसरस्वतिविरचिते सारे आन्हिककर्मनिरुपणं नाम सप्तत्रिंशोऽध्यायः

 

श्री गुरुदेव दत्त...!!!

Date: 09 Oct 2012

Start Jap Online